Suriyede Seçim Mizanseni

Suriye’de milyonların dışlandığı ‘seçim’ mizanseni: Kürtler, Aleviler ve Dürziler tanımıyor.Suriye’de Esad ailesinin 53 yıllık yönetimi ve Baas Partisinin 61 yıllık hakimiyetinin 8 Aralık 2024’te sona ermesinin ardından ilk ‘Halk Meclisi seçimleri’ bugün cihatçı Heyet Tahrir El Şam (HTŞ) tarafından yapılıyor.

‘Yüksek Seçim Komitesi’nin kararıyla Süveyda, Rakka ve Haseke dışındaki 11 vilayette sandıkların kurulduğu seçim, milyonlarca Suriyelinin seçme ve seçilme hakkının gasbedildiği koşullarda gerçekleşiyor.

Rakka, Haseke ve Süveyda’da seçim tarihinin daha sonra belirleneceği, bu bölgelerde “uygun şartlar sağlanana kadar” milletvekili koltuklarının boş bırakılacağı açıklandı.

Seçim doğrudan halk oylamasıyla değil, hükümet tarafından belirlenen yaklaşık 6 bin kişilik seçmen heyeti tarafından gerçekleştiriliyor.

İlk sonuçların gün içinde kademeli olarak açıklanması, kesin sonuçların ise yarın ve 7 Ekim’de ilan edilmesi öngörülüyor.

Yeni sistem kapsamında 210 milletvekili ‘Halk Meclisi’nde görev alacak. Bunların 140’ı seçmen heyeti üyelerinin belirlediği temsilcilerden, 70’i ise HTŞ lideri Ebu Muhammed el Colani (Ahmed el Şara) tarafından atanacak. Colani, seçim kurullarının oluşumunu da kendisine bağlı seçici alt komiteler aracılığıyla denetliyor.

Toplam 50 seçim bölgesinde 1578 aday kayıt yaptırdı; bunun yüzde 14’ünü kadın adaylar oluşturuyor. Adaylık süreci 28 Eylül 2025’te sona ererken, seçim kampanyaları 29 Eylül’de başlayıp 3 Ekim’de tamamlandı.

“Otoriterliğin yeniden üretimi”

Suriye muhalefetinin büyük bölümü, söz konusu seçim sisteminin parlamentoyu sembolik bir yapıya indirgediği ve yürütmenin yasama üzerindeki hakimiyetini pekiştirdiğini belirterek bu değişiklikleri “otoriterliğin yeniden üretimi” olarak nitelendirdi.

Londra merkezli, muhalif Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), “kapsayıcı bir toplumsal sözleşmeye dayanmayan hiçbir seçimin meşru veya temsil niteliğinde sayılamayacağını” vurguladı.

Kürtler, Aleviler ve Dürziler tanımıyor

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi (Rojava) seçimleri “tek taraflı bir mizansen” olarak nitelendirerek, “tüm etnik ve siyasi bileşenleri içermeyen herhangi bir seçim süreci başarısızlığa mahkumdur” açıklamasını yaptı.

Süveyda’daki Dürziler de seçimleri “Şam’daki hükümetin otoriter bir hamlesi” olarak tanımlayarak, sürece katılmayı reddettiklerini bildirdi.

Ayrıca, Suriye ve Diaspora’daki Alevi İslam Yüksek Konseyi de seçimleri kesin biçimde reddederek, süreci “meşruiyetten yoksun ve halkın iradesini yansıtmayan bir atama girişimine kılıf” olarak değerlendirdi.(Dış Haberler)